Ngày 27/9, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam nêu rõ: Ông Trần Xuân Giá là người có công thì Đảng và Nhà nước ghi nhận, nhưng khi có sai phạm, ông cũng phải chịu trách nhiệm như những công dân bình thường khác.
Ngay sau quyết định khởi tố ông Trần Xuân Giá được công bố, nhiều câu hỏi đã được đặt ra: Ông Giá đã về với ACB như thế nào? Là người có thể xem là "cha đẻ" của Luật Doanh nghiệp, biết luật, hiểu luật nhưng sao ông lại mắc sai phạm như vậy?
- Ông Trần Xuân Giá - nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị ACB.
Giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư từ 11/1996 đến 8/2002, ông Trần Xuân Giá - cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị của ACB được đánh giá là một trong những nhân vật có nhiều đóng góp to lớn vào công cuộc đổi mới, hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta. Tuy nhiên, với những sai phạm quy định quản lý kinh tế tại ACB, ông Trần Xuân Giá đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra khởi tố với tội danh “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cha đẻ của Luật Doanh nghiệp
Năm 1997, cuộc khủng hoảng tài chính châu Á nổ ra đã có nhiều tác động đến nền kinh tế Việt Nam, tăng trưởng GDP giảm xuống mức dưới 5%. Chính trong bối cảnh đó, yêu cầu đổi mới toàn diện nền kinh tế được Đảng và Chính phủ đặt ra cấp thiết. Hàng loạt chính sách kinh tế, tài chính vĩ mô được đưa ra, nhiều luật và bộ luật được thay đổi, điều chỉnh cho phù hợp với thông lệ kinh tế quốc tế, tạo điều kiện cho quá trình mở rộng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam diễn ra mạnh mẽ và sâu rộng.
Chính trong giai đoạn này, nền kinh tế ghi nhận việc Bộ luật Doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung được triển khai quyết liệt và được đánh giá là “chìa khoá vàng” đưa doanh nghiệp Việt Nam từng bước tiến ra thị trường quốc tế. Nền kinh tế Việt Nam nhanh chóng thoát khỏi khủng hoảng và dù những tác động của cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997 đối với Việt Nam là không nhiều nhưng các chuyên gia tài chính hàng đầu thế giới vẫn đánh giá rất cao khả năng phản ứng và xử lý khủng hoảng của Việt Nam.
Sự bứt phá có tính thần tốc của nền kinh tế Việt Nam những năm sau đó tiếp tục khẳng định sự đúng đắn trong việc thực hiện các chính sách tài khoá vĩ mô của Đảng và Chính phủ, dấu ấn của Bộ luật doanh nghiệp càng ngày càng in đậm trong mọi hoạt động của nền kinh tế đất nước. Tốc độ tăng trưởng GDP luôn đạt ở mức cao.
Nhìn lại những dấu ấn của nền kinh tế Việt Nam sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997, vai trò của ông Trần Xuân Giá được nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu đánh giá rất cao, với nhiều đóng góp to lớn trong quá trình đổi mới nền kinh tế. Đặc biệt, ông được biết tới là người đã tham gia xây dựng và triển khai Bộ luật Doanh nghiệp - một bộ luật mà đến tận bây giờ vẫn còn ghi những dấu ấn đậm nét trong nhiều lĩnh vực kinh tế đất nước.
Sau khi hoàn thành xuất sắc vai trò Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư với nhiều dấu ấn quan trọng ghi dấu trong nền kinh tế, năm 2003, ông được bổ nhiệm vào cương vị Trưởng ban Nghiên cứu của Thủ tướng, giúp việc cho Thủ tướng Phan Văn Khải. Trên cương vị này, ông cũng có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng, ban hành các chính sách kinh tế và điều hành trực tiếp nền kinh tế có tốc độ thu hút đầu tư nước ngoài hàng đầu thế giới lúc ấy...
Ban nghiên cứu do ông làm trưởng ban đã có nhiều đóng góp, nhận xét, thẩm định… cho các chính sách kinh tế vĩ mô góp phần quan trọng tạo tiền đề đưa nền kinh tế đất nước bước vào giai đoạn phát triển kinh tế chưa từng thấy.
Chính vì những đóng góp to lớn của ông vào nền kinh tế nên ngay sau khi ông Trần Xuân Giá cùng các ông Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang bị khởi tố, dư luận xã hội thực sự thấy bất ngờ. Nhiều người đã đặt câu hỏi, vì sao một người có nhiều năm làm chính sách kinh tế như ông Giá lại vấp phải những sai phạm như trên? Ông Giá đã về với ACB như thế nào?...
- Sai phạm của ông Giá là đã ký phê chuẩn, tiếp tay cho sai phạm của ông Lý Xuân Hải.
Vì ACB cần ông Trần Xuân Giá!
Theo tìm hiểu của Petrotimes thì trong cuốn sách kỷ niệm 15 năm thành lập ACB, ông Trần Xuân Giá có chia sẻ: “Thực sự mình có nhu cầu làm việc, không phải vì thu nhập bởi ngoài lương hưu, nếu còn thiếu con mình đủ sức đảm bảo cuộc sống cho hai vợ chồng già. Trong khi đó, nhiều nơi lại cần mình, vậy tại sao không”.
Với những hiểu biết của mình về ACB, ông Trần Xuân Giá đã chọn ACB là “bến đỗ” trong lĩnh vực ngân hàng - một lĩnh vực mới nhưng không hề lạ với ông. Ngoài ra, theo nhiều nguồn thông tin được phản ánh thời gian gần đây thì mối lương duyên của ông Giá và ACB đã được vun đắp nhiều năm và xuất phát từ mối quan hệ với các lãnh đạo ACB từ ngày mới thành lập. Điều này đã được cụ thể bằng vai trò cố vấn của ông trong giai đoạn từ 11/2006 – 11/2007.
Vốn có am hiểu sâu sắc trong lĩnh vực kinh tế, sau 1 năm giữ vai trò cố vấn cho ACB, ngày 22/3/2008, ông Trần Xuân Giá trở thành Chủ tịch Hội đồng Quản trị của ACB. Trên cương vị này, ông từng khẳng định với ACB là mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải theo luật chứ không được theo bất cứ một mối quan hệ nào.
Ông Trần Xuân Giá đã về với ACB như thế!
Trước đó, nhiều thông tin đã khẳng định ông Giá bị khởi tố vì có liên quan tới việc phê chuẩn cho ông Lý Xuân Hải (nguyên Tổng giám đốc ACB, đã bị khởi tố, bắt giam) ủy thác 19 nhân viên ngân hàng nhận 718 tỉ đồng của ACB để gửi vào ngân hàng khác.
Cũng theo nguồn tin trên, ông Giá có dấu hiệu sai phạm khi ký nghị quyết Hội đồng Quản trị cho phép Tổng Giám đốc Lý Xuân Hải ủy thác rút 718 tỉ đồng của ACB mang đi gửi để hưởng lãi suất cho vay cao hơn lãi suất định hướng của Ngân hàng Nhà nước. Hành vi của ông Giá, giống như hành vi của ông Lý Xuân Hải bị khởi tố, bắt tạm giam trước đó, được coi là làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế.
Hậu quả nghiêm trọng là sau đó số tiền này lại được chuyển vào tài khoản của đối tượng lừa đảo Huỳnh Thị Huyền Như - từng được coi là đại gia trong lĩnh vực tài chính - chứng khoán. Nửa cuối năm 2011, kinh tế suy giảm kéo theo sự đóng băng của thị trường địa ốc, thị trường tài chính xuống dốc, số tiền này đã bị Như làm cho bốc hơi, gây thiệt hại cho ACB...
Ông Trần Xuân Giá:
Quê quán: Vĩnh Hưng, Phú Lộc, Thừa Thiên HuếNgày tháng năm sinh: 1939Nơi sinh: Tỉnh Thừa Thiên HuếDân tộc: KinhQuốc tịch: Việt NamTrình độ văn hóa: Đại họcTrình độ chuyên môn- Tiến sĩ kinh tế - 1975, Đại học kinh tế quốc dân Plekhanob (Moscow)- Cử nhân kinh tế - 1966, Đại học kinh tế quốc dân Plekhanob (Moscow)Cổ phiếu nắm giữ: Ông Trần Xuân Giá và những người liên quan không nắm cổ phiếu ACB cho đến thời điểm nàyQuá trình công tác:
- 1966: Giảng viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội- 1977: Chù nhiệm khoa Vật giá, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội- 1981: Phó chủ nhiệm (Thứ trưởng) Ủy ban Vật giá Nhà nước- 1989: Chủ nhiệm Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng- 1992: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước- 1995: Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư- 1996: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư- 1997 -2002: Đại biểu Quốc hội khóa X- 2003: Trưởng ban Ban Nghiên cứu Thủ tướng Chính phủ về đổi mới chính sách kinh tế, xã hội và hành chính- 11/2006- 5/2008: Cố vấn HĐQT Ngân hàng Á Châu- 2008 - 9/2012: Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Á Châu.
Nhóm phóng viên Petrotimes
